Sağlık Bilişimi - Hakkında

Sağlık Bilişimi disiplinler arası bir alan olup diş hekimliği, eczacılık, hemşirelik ve sağlık bilimleriyle birlikte bilgisayar bilimini, mühendisliğini, bilişim yönetimini, biyoistatistiği ve matematiği birleştirmektedir. Bu farklı disiplinleri anlamak ve keşfetmek, hem kavramsal hem de pratik altyapı bilgisi gerektirmektedir. Sağlık Bilişiminin yaygınlaştırılmasının, hastalıkların tedavisi, sağlığın korunması, sağlık bilimleri ve eğitimi, ilaç araştırmaları, klinik/tıbbi karar verme ve sağlığın geri kazandırılması gibi karmaşık problemlerin çözümünde önemli bir etken olarak değerlendirilmektedir.

Bilgisayar sistemleri ve teknolojileri; sağlığın modern uygulamalarında, etkili yönetim ve eğitiminde, ilaç ve klinik araştırmalarında önemini gittikçe artırmaktadır. İyi yetiştirilmiş araştırmacı, eğitmen, biyomedikal yöneticisi ve bilişim eğitmeni ihtiyacını gidermek için, Bilişim Enstitüsü Sağlık Bilişimi Anabilim dalında yüksek lisans eğitimi verilmektedir. Eğitim, sağlık sektöründe çalışanların iş durumları göz önüne alınarak Uzaktan Eğitim sistemiyle yapılmaktadır.

Sağlık Bilişimi sözcüğü, her ne kadar, doğrudan Tıp alanında kullanılan bilişim teknolojilerini çağrıştırsa da, aslında hastasına ait kayıtları kağıda ilk aktaran hekim kadar eskidir. Bilişim sözcüğü, bilgi ve iletişim sözcüklerinin birleştirilmesi ile türetilmiş olup, bilginin anlamlı bir formatta dolaşımını ve paylaşımını ifade etmektedir. J.H van Bemmel'e göre ise Tıbbi Bilişim “ Bilgisayar bilimi ile değişik Tıp disiplinleri arasında bir kesişim kümesinde yer almaktadır ”. Bu bağlamda, Sağlık Bilişimini tıp alanındaki bilgilerin üretimi, toplanması, değerlendirilmesi, analizi, saklanması, işlenmesi, sunulması ve arşivlenmesi süreçlerinin tamamı ile ilişkilendirmek mümkündür.

Tıbbi Bilişim, (Medical Informatics) tıp alanındaki bilgilerin (data, information, knowledge) etkili ve etkin kullanımı, bu bilgilerin yaygınlaştırılması, analizi, yeni yapılanmalara imkan sağlayacak şekilde yönetilmesi için değişik bilim dalları ile etkileşimli bir şekilde günümüz bilgisayar ve iletişim teknolojisinin en üst düzeyde kullanılmasını amaçlamaktadır. Bilgi teknolojileri ve sağlık bilimlerinin kesiştiği noktada bulunan tıbbi bilişim, şimdiye kadar çeşitli tıbbi araştırma ve geliştirme konularında olduğu gibi, kuramsal ve uygulamalı eğitimde de rol almıştır. Tıbbi Bilişim teknikleri, sağlık merkezlerinin veri toplama, işleme ve değerlendirme yetilerini üstel bir şekilde artırarak global ölçekte doğru, ayrıntılı ve güvenilir sonuçlara ulaşılmasını sağlamaktadır.

Sağlık Bilişimi, araç olarak bilişim teknolojilerini kullanarak Tıp pratiğinde ortaya çıkan bilgi yönetimi gereksinimine cevap vermeye çalışır ve klinik karar destek sistemlerinin tasarımından, gerekli yazılım ve donanım araçlarının geliştirilmesine kadar geniş bir yelpazede çalışma alanı içerir. Bu çerçevede yer alan konu ve alt disiplinler şöyle sıralanabilir:

1. Veri, bilgi (elde edilmesi, saklanması vb.)
2. Kodlama sistemleri
3. Veri işleme
4. Veri tabanı yönetim sistemleri
5. Telekomünikasyon sistemleri (Teletıp uygulamaları)
6. Tıbbi sınıflandırma sistemleri (Snomed, ICD-10 vb.)
7. Hasta kayıt sistemleri, elektronik hasta kayıtları
8. Biyosinyal analizleri (EKG yorumlayan yazılımlar vb.)
9. Tıbbi Görüntüleme sistemleri ( USG, MRG vb.)
10. Görüntü işleme ve analiz yöntemleri
11. Klinik bilgi sistemleri
12. Toplum hekimliği bilgi sistemleri
13. Hemşirelik bilgi sistemleri
14. Karar destek sistemleri
15. Sağlık bilgi sistemleri (halk sağlığı, birinci basamak bilgi sistemleri)
16. Hastane bilgi sistemleri (idari ve finansal uygulamalar)
17. Bilgi sistemleri güvenliği

Bütün bu ilgi alanları içerisinde Sağlık Bilişimi;

• Tıp alanında kullanılan bilgi ve iletişim teknolojilerini anlamaya;
• Mevcut bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimine katkıda bulunmaya;
• Bu katkıyı sağlayacak yöntem ve ilkeleri oluşturmaya;
• ve sağlanan gelişmeleri kurumlar ve bireyler açısından değerlendirmeye

odaklanır. Gelişen bilişim teknolojileri ışığında sağlıkta bilişimin konuları artmakta, bu da Sağlık Bilişimini sürekli olarak ilgi olanı ve uygulama alanları genişleyen bir konuma sokmaktadır.